تأملی در تحولات ساختاری معاصر شهر تبریز و تأثیر آن بر هویت شهر

شهرهای تاریخی دربردارندة ساختاری‌اند که در گذار زمان و براساس ویژگی‌های هویتی شکل گرفته و در قالب عناصر و روابط تاریخی‌ تجلی یافته‌اند؛ از این‌رو نمی‌توان نسبت به کیفیات مداخلاتی که در آنها صورت می‌گیرد، بی‌اعتنا بود. تبریز از شهرهای مهمّ تاریخی ایران است که هویت ساختاری آن در طول تاریخ، به‌واسطة مداخلات صورت گرفته در عرصه‌های تاریخی‌اش متحول شده است. نوشتار حاضر باهدف شناخت تغییرات پدید آمده در هویت ساختاری تبریز، به‌سبب مداخلات معاصر، به‌تحلیل جایگاه سه عرصة تاریخی شهر و مقایسة آنها با نمونه‌های جهانی پرداخته تا از این طریق بتوان شناختی از تأثیرات مداخلات شهری، برهویت تاریخی آن به‌دست آورد. از این‌رو با راهبرد تفسیری و کیفی، اسناد و نقشه‌های تاریخی شهر مطالعه و با ‌تحلیل‌های میدانی شرایط معاصر آنها بررسی شده است. درنهایت تحلیل‌ها روشن می‌سازد که تحولات ساختاری معاصر تبریز عرصه‌های تاریخی آن‌را مخدوش و سبب اغتشاش و یا جدایی آنها از جریان زندگی شهر شده است. هم‌چنین براساس مقایسه‌های تطبیقی، می‌بایست با تقویت جایگاه عرصه‌های تاریخی، موجبات پویایی آنها مهیا شود تا توانایی حضور شایسته در ساختار شهر معاصر را به‌دست آورند؛ چراکه این عناصر تشکیل دهندة هویت تاریخی شهرند که از میان رفتنشان درواقع از میان رفتن بخشی از هویت تاریخی شهر است.